Czekoladki o nazwie cuneesi pochodzące z miasteczka o nazwie Cuneo w Piemoncie to moje fenomenalne odkrycie dokonane podczas festiwalu czekolady, który odbył się jesienią w Warszawie. Stoisko z włoską flagą, oferujące ponad 30 rodzajów czekoladek, różnokolorowo opakowanych, od razu przyciągnęło mój wzrok a potem stało się słodką inspiracją do wyprawy w głąb Piemontu.

Tradycyjne Cuneesi al Rhum to czekoladki składające się z dwóch warstw bezy, pomiędzy którymi znajduje się krem czekoladowo-rumowy a całość oblana jest ciemną czekoladą. 

Pochodzenie czekoladek jest przedmiotem dyskusji. Miejscowa legenda mówi, że powstały one powstały na początku XX wieku nieco przypadkowo, podczas eksperymentów cukiernika z Drunero (w prowincji Cuneo), Pietro Galletti. Pietro pracował nad przepisem na kremowe ciasto z rumem oblane czekoladą. Z tego eksperymentowania pozostała mu duża ilość kremu, który postanowił wykorzystać, wypełniając nim małe czekoladowe bezy. Pozostawił je na noc a następnego ranka odkrył, że bezy całkowicie wchłonęły rum tracąc tym samym swoją kruchość. Rozczarowany, w pierwszej chwili chciał je wyrzucić, jednak finalnie postanowił polać je czekoladą i dać do spróbowania swoim znajomych. W ten sposób, pocztą pantoflową, zdobywając coraz większe uznanie, sława czekoladek dotarła do miasteczka Cuneo, któremu zawdzięcza swoją nazwę.

Obecnie prawo do używania nazwy Cuneesi al Rhum należy wyłączne do cukierni o nazwie Pasticceria Arione, działającej w Cuneo od 1923 r. To Andrea Arione rozsławił czekoladki jakie znamy obecnie, z dwoma warstwami bezy i kremem pośrodku. To tu możemy skosztować i kupić cuneesi według tradycyjnego przepisu strzeżonego do dziś przez rodzinę Arione i chronionego  znakiem towarowym.

Kawiarnia Arione przyciągała wielu znamienitych gości, w tym Ernesta Hemingwaya, który w 1954 r., podczas podróży z Mediolanu, gdzie odwiedził swojego przyjaciela i magnata wydawniczego Arnoldo Mondalori, do Nicei, gdzie planował spokojny wypoczynek, zatrzymał się w Cuneo, aby kupić słynne czekoladki cuneesi dla swojej żony.

Cuneesi są obecnie tradycyjnymi czekoladkami regionu i pod tą nazwą produkowane są przez wiele lokalnych firm. Kultowym miejscem pozostaje jednak nadal wspomniana wyżej Pasticceria Arione. Znajduje się w centrum miasteczka i zachwyca nie tylko produktami ale też przepięknym historycznym wnętrzem. 

Mała, osobista refleksja... nie przestaje mnie zachwycać, że kolejna cukiernia w kolejnym niewielkim włoskim miasteczku może pochwalić się tak bogatym i różnorodnym asortymentem: czekoladki, pralinki, gianduiotti, marroni (kasztany), ciasteczka a także najróżniejsze ciastka nie tylko przygotowywane ze świetnej jakości produktów ale też estetycznie piękne i dopracowane w najmniejszym szczególe! Dołóżmy espresso i mamy la dolce vita! Za to kocham Włochy!

Na zakończenie wróćmy do Polski, gdzie w warszawskiej Hali Gwardii na stoisku prowadzonym przez firmę Peccati di Gola, specjalizującą się w produktach włoskich, możemy znaleźć różne rodzaje piemonckich czekoladek, w tym praline alla crema, produkcji mistrzów czekolady z Mandrile Melis, w ponad 30 smakach - potwierdzam, są absolutnie fenomenalne!

W otoczeniu wzgórz Apeninów, w regionie Emilia-Romagna, znajduje się małe, urokliwe miasteczko - Modigliana. To tu w niewielkim, rzemieślniczym laboratorium pod nazwą Modigliantica produkowany jest tradycyjny deser: Mandorlato al cioccolato. 

Ostatni z następców Assirellego zawiesił działalność w latach 90-tych XX wieku z powodów zdrowotnych. Przed ryzykiem bezpowrotnej utraty przepisu uchronił mandorlato obecny właściciel laboratorium, Maurizio Mortani, który nauczył się go od serdecznego przyjaciela swoich dziadków a następnie wznowił i rozwinął produkcję. Zachował przy tym ogromny szacunek do lokalnej tradycji, dzięki czemu możemy nadal cieszyć się jej doskonałym smakiem.

Przepisu nie znajdziemy w żadnej książce kucharskiej. Od początku był on przekazywany ustnie, z pokolenia na pokolenie. Tradycyjna receptura obejmuje kakao, migdały, skórkę pomarańczy i cytryny, mąkę, cukier trzcinowy i przyprawy. Maurizio i jego współpracownicy przywiązują wielką wagę do jakości produktów oraz ich lokalnego pochodzenia. Współpracują z miejscowymi rolnikami i rzemieślnikami, małymi firmami, takimi jak sama Modigliantica, wzmacniając tym samym poczucie przywiązania do własnego terytorium. Miejscowa mąka z kiełkami pszenicy mielona na kamieniu, oliwa i wino z otaczających wzgórz, krótki łańcuch dostaw, etyka i  ideologia slow food - oto wartości, którymi kieruje się Modigliantica.

Sekret smaku tkwi w umiejętnym połączeniu i zbilansowaniu składników oraz sposobie przygotowania ciasta, które następnie jest ręcznie prasowane do okrągłych foremek i pieczone.

Pierwotnie mandorlato al cioccolato związane było silnie z tradycją bożonarodzeniową. Produkowane w listopadzie i grudniu, stanowiło typowy prezent świąteczny spożywany w gronie rodzinnym. Obecnie, dzięki dużemu zainteresowaniu odbiorców, jest dostępne przez cały rok a mały sklepik w centrum miasteczka jest jednocześnie urokliwym mini-muzeum historii i korzeni mieszkańców Modigliany.

Modigliantica łączy tradycję z nowoczesnością, dzięki czemu pojawiają się nowe smaki i odmiany deseru pod nazwą Dolce Al Cacao Rocca dei Guidi: obecnie dostępne są (i miałam wielką przyjemność ich wszystkich skosztować) smaki: kawa, amarena - wiśnia i pera - gruszka. Jeśli nie jesteście wielbicielami skórki pomarańczowej, amarena i pera jej nie zawierają - są delikatne i absolutnie przepyszne. Moim osobistym hitem jest natomiast gusto caffe', które natychmiast skradło moje serce.

Historia Modigliany wiąże się z ciekawą opowieścią, która ma związek z historią korony francuskiej. W roku 1773 hrabiowie Borghi di Faenza gościli w Modiglianie Filipa Orleańskiego, pretendującego do tronu Francji i przebywającego w Italii pod pseudonimem hrabiego Joinville. Żona francuskiego księcia była w ciąży, podobnie jak żona Lorenzo Chiappiniego - strażnika więziennego w służbie hrabiów Borghi. Legenda mówi, że porody odbyły się tej samej nocy - francuskiej parze urodziła się dziewczynka a parze sług pałacu Borghi chłopiec. W tajemnicy i ukryciu dzieci zostały zamienione. Miało to zapobiec zagładzie męskiej linii rodu Orleańskiego, która zagroziłaby sukcesji tronu Francji. Chłopiec urodzony w Modiglianie w 1773 roku to Ludwik Filip Orleański, przyszły król Francji. Dziewczynka, Maria Stella, późniejsza żona angielskiego barona, Lorda Newborough, dowiedziała się o wydarzeniach z pierwszych godzin jej życia z listu od ojca, który ten napisał tuż przed śmiercią, w roku 1821. Chiappini wyznał, że dokonał zamiany dzieci dla korzyści finansowych. 

Maria Stella poświęciła długie lata życia usiłując dociec prawdy i walcząc o odzyskanie należnej jej godności oraz uznanie za spadkobierczynię Orleanu - nieskutecznie. Ludwik Filip próbował kupić jej milczenie a gdy mu się to nie udało, zrobił co w mocy, by podważyć w oczach opinii publicznej jej wyznania i nie dopuścić do rozprzestrzenienia się pamiętnika, w którym udowadniała prawdziwość wydarzeń. Maria Stella zmarła w roku 1843 w Paryżu. Historia zamiany dzieci, zwana il baratto di Modigliana, do dziś jest częstym tematem przedstawień teatralnych odgrywanych podczas lokalnych festiwali i sagr i stanowi element tożsamości kulturowej regionu.

Wybaczcie dygresję - moje zamiłowanie do historii jest równie wielkie jak do czekolady :)

A o tym, jak się fantastycznie potrafią bawić się mieszkańcy Modigliany i jak przepiękna jest to okolica, możecie poczytać oraz pooglądać na blogu mojej serdecznej przyjaciółki, mieszkanki niezwykle urokliwego toskańskiego Marradi, położonego ok. 20 kilometrów od Modigliany: Dom z Kamienia - Modigliana. Serdecznie zapraszam!

Rzut oka na miasteczko: Video Modigliana.

Ps. Mandorlantica produkuje także ciasteczka: bio, wegańskie, w tradycyjnych smakach Romanii i przepięknie zapakowane. Absolutnie obłędne są Tesori di Romagna (Skarby Romanii), czekoladowe z solą. Jest bardzo prawdopodobne, że wrócę na Dolci Italiani do tego tematu! Póki co wszystkie zniknęły w mgnieniu oka!

Modigliantica, Corso Garibaldi, 48 - 47015 Modigliana (FC) Italia.